ទំព័រប្រតិទិនថ្មី ឆ្នាំ២០២៣ ត្រូវបានបើកជាផ្លូវការ បន្ទាប់ពីបញ្ចប់ទំព័រឆ្នាំចាស់ ហើយនៅពេលនិយាយពីឆ្នាំ២០២៣ រឿងដំបូង ដែលប្រជាជនរំឭកដល់មុនគេនោះ គឺ ការទទួលធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំការប្រកួតកីឡាអាស៊ីអាគ្នេយ៍ លើកទី៣២ និងកីឡាអាស៊ានប៉ារ៉ាហ្គេម លើកទី១២ ឆ្នាំ២០២៣ នៅលើទឹកដីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ជាលើកដំបូង ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ។
ដូច្នេះព្រឹត្តិការណ៍នេះ គឺជាអ្វីដែលប្រជាជនកម្ពុជាទន្ទឹងមើលផ្លូវ ដ្បិតបានរង់ចាំអស់រយៈពេល ៦៤ឆ្នាំរួចមកហើយ។ ឆ្នាំ២០២៣នេះ គឺជាខួបលើកទី ៦៤ឆ្នាំ នៃការចាប់ផ្ដើមការប្រកួតព្រឹត្តិការណ៍កីឡាអាស៊ីអាគ្នេយ៍ លើកដំបូង ដែលបានធ្វើឡើងនៅប្រទេសថៃ កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៥៩។
តើព្រឹត្តិការណ៍កីឡានេះកើតឡើងដោយរបៀបណា?
នៅថ្ងៃទី២២ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៥៨ គណៈប្រតិភូមកពីបណ្តាប្រទេសនៅឧបទ្វីបអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលចូលរួមការប្រកួតកីឡាអាស៊ី នៅទីក្រុងតូក្យូ ប្រទេសជប៉ុន បានជួបប្រជុំគ្នាហើយបានយល់ព្រមបង្កើតអង្គការកីឡា។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះ ដំបូងឡើយមានឈ្មោះថា កីឡាឧបទ្វីបអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ឬ South East Asian Peninsular Games (SEAP Games)។
SEAP Games ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយលោក Luang Sukhum Nayapradit ដែលពេលនោះជាអនុប្រធានគណៈកម្មាធិការអូឡាំពិកថៃ។ ហេតុផលដែលបានស្នើឡើងគឺថា ព្រឹត្តិការណ៍កីឡាក្នុងតំបន់នឹងជួយលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ការយល់ដឹង និងទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។
ប្រទេសចំនួន ៦ រួមមាន ភូមា (បច្ចុប្បន្នមីយ៉ាន់ម៉ា) កម្ពុជា, ឡាវ, ម៉ាឡាយ៉ា (បច្ចុប្បន្នម៉ាឡេស៊ី) ថៃ និងសាធារណៈរដ្ឋវៀតណាម (វៀតណាមខាងត្បូង) គឺជាសមាជិកស្ថាបនិក និងបានយល់ព្រមរៀបចំការប្រកួតកីឡារយៈពេល ២ឆ្នាំម្ដង ក្នុងខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៥៩ ហើយគណៈកម្មាធិការសហព័ន្ធកីឡា SEAP ត្រូវបានបង្កើតឡើងបន្ទាប់ពីនោះ។
ក្រោយមក SEAP Games លើកដំបូងត្រូវបានប្រារព្ធឡើងនៅទីក្រុងបាងកក ចាប់ពីថ្ងៃទី១២ ដល់ថ្ងៃទី១៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៥៩ ដោយមានអត្តពលិក និងមន្ត្រី ប្រមាណ ៥២៧នាក់ មកពី ៦ប្រទេសចូលរួម។ យ៉ាងណាក៏ដោយទោះស្ថិតក្នុងចំណោមប្រទេសជាសមាជិកស្ថាបនិក កម្ពុជា មិនអាចចូលរួមក្នុងការប្រកួតលើកដំបូងបានឡើយ ហើយបានបើកទ្វារសម្រាប់ការចូលរួមពីប្រតិភូកីឡារបស់ប្រទេសសិង្ហបុរី។
ប្រទេសចូលរួមលើកដំបូងនាពេលនោះរួមមាន ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា, ឡាវ, ម៉ាឡេស៊ី, សិង្ហបុរី វៀតណាមខាងត្បូង និងម្ចាស់ផ្ទះថៃ ប្រកួតលើកីឡាចំនួន ១២ប្រភេទរួមមាន ហែលទឹក, អត្តពលកម្ម, វាយសី, បាល់បោះ, ប្រដាល់សកល, កីឡាទោចក្រយាន, បាល់ទាត់, បាញ់កាំភ្លើង, វាយកូនឃ្លីលើតុ, វាយកូនបាល់, បាល់ទះ និងលើកទម្ងន់ លើ ៦៧វិញ្ញាសា។
ជាលទ្ធផល ម្ចាស់ផ្ទះថៃ ឈរនៅលើគេនៃតារាងមេដាយសរុបពោលគឺ រកបានមេដាយសរុប ៧៧គ្រឿង ក្នុងនោះមេដាយមាស ៣៥គ្រឿង, មេដាយប្រាក់ ២៦គ្រឿង និងមេដាយសំរឹទ្ធ ១៦គ្រឿង។ តាមពីក្រោយដោយ មីយ៉ាន់ម៉ា ទទួលបានចំណាត់ថ្នាក់លេខ២, សិង្ហបុរី នៅលេខ៣, ម៉ាឡេស៊ី លេខ៤, វៀតណាម លេខ៥ និងឡាវ លេខ៦។
យោងតាមការសម្រេចជាផ្លូវការ កាលបរិច្ឆេទនៃការប្រកួតព្រឹត្តិការណ៍នេះ គឺគ្រោងនឹងធ្វើនៅពាក់កណ្ដាល ឆ្នាំ២០២៣ ពោលគឺការប្រកួតស៊ីហ្គេម ចាប់ផ្ដើមមុន រួចទើបការប្រកួតអាស៊ានប៉ារ៉ាហ្គេម ចាប់ផ្ដើមជាក្រោយ ។
ព្រឹត្តិការណ៍កីឡាអាស៊ីអាគ្នេយ៍ លើកទី៣២ (32nd SEA Games) នឹងធ្វើឡើងពីថ្ងៃទី០៥ ដល់ថ្ងៃទី១៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ ចំណែកព្រឹត្តិការណ៍កីឡាអាស៊ានប៉ារ៉ាហ្គេម លើកទី១២ (12th ASEAN Para Games) នឹងធ្វើឡើងពីថ្ងៃទី០៣ ដល់ថ្ងៃទី០៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣៕
