សិល្បៈជាតិ៖ តាមការឱ្យដឹងពីទំព័រហ្វេសប៊ុក ឥសីវ៉ូលេ/EsaiVoler ផ្ទាំងទស្សនីយភាព ល្ខោននិយាយរឿង «ផ្លែក្រៅដើម» ដែលជាស្នាដៃថ្មីមួយ បង្កប់នូវខ្លឹមសារអប់រំខ្ពស់ ឆ្លុះបញ្ចាំងទាក់ទងទៅនឹងបញ្ហាធម្មជាតិ ការប្រែប្រួលរបស់ពិភពលោក ការលោភលន់ ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើខុសច្បាប់ ដែលធ្វើឱ្យពិភពលោក មានការព្រួយបារម្មណ៍។ «ផ្លែក្រៅដើម» នឹងសម្ដែងនៅថ្ងៃទី១១ និងទី១២ ខែឧសភា នៅសាលមហោស្រពខេមរវិទូ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក្នុងតម្លៃសំបុត្រមាន ២ម៉ឺនរៀល និង ៤ម៉ឺនរៀល។
ដើម្បីចូលរួមលើកកម្ពស់និងអភិរក្សទំរង់សិល្បៈល្ខោននិយាយនេះ ក្រុមគ្រួសារ ឥសីវ៉ូលេ បានផ្តួចផ្ដើមតម្លើងស្នាដៃថ្មីមួយនេះឡើង។ត្បិតមិនទាន់ទទួលបានប្រជាប្រិយភាព និងការគាំទ្រខ្លាំង ប៉ុន្តែទម្រង់សិល្បៈល្ខោននិយាយរបស់ខ្មែរនេះ ហាក់មើលឃើញថាមានសន្ទុះគាំទ្រគួរឱ្យសម្គាល់ ព្រោះរាល់ពេលមានរៀបចំការសម្ដែង សំបុត្រចូលទស្សនារមែងលក់ដាច់គ្មានសល់ ហើយអ្នកទស្សនាតែងតែពោលសរសើរពីការអភិវឌ្ឍន៍ ច្រើនទាំងការតុបតែងឆាក ការរៀបចំសំឡេង Sound System ឬការសម្ដែងរបស់តួអង្គនីមួយក្ដី។
ទំរង់សិល្បៈល្ខោននិយាយ ស្ថិតនៅក្នុងចំណោមប្រភេទល្ខោនបុរាណខ្មែរមួយ មានអាយុកាលវែងនិងយូរលង់ណាស់មកហើយ ដែលដូនតាខ្មែរ ក៏ដូចជាសិល្បករសិល្បការិនីខ្មែរបានថែរក្សា និងព្យាយាមស្ដារឱ្យមានឡើងវិញនៅកម្ពុជា។ ល្ខោននិយាយនេះ គេយកការនិយាយ ពាក្យពេចន៍ ការប្រើពាក្យសម្ដី និងវោហារសាសន៍ជាធំ។ ល្ខោននិយាយនេះមានប្រភពកើតឡើងនៅកម្ពុជា អំឡុងទសវត្ស ១៩៤០ (១៩៤៩) ឧទ្ទេសនាមដោយសាស្ត្រាចារ្យបារាំងដែលបង្រៀនអក្សរសិល្ប៍បារាំងនៅវិទ្យាល័យស៊ីសុវត្ថិ ដោយលោក ហ្គី ប៉ូរ៉េ បានបង្រៀន ដឹកនាំសម្ដែង និងនាំសិស្សតម្លើងរឿងខ្លីៗ ហើយរឿងទាំងនោះត្រូវបានជ្រើសរើសយកទៅសម្ដែងនៅក្នុងពិធីបញ្ចប់ឆ្នាំសិក្សានីមួយៗផងដែរ។
មែនទែនទៅ នេះមិនមែនជាស្នាដៃទីមួយឡើយ ដែលមានការសម្ដែងសិល្បៈល្ខោននិយាយនេះ ព្រោះកន្លងមក ធ្លាប់មានការសម្ដែងល្ខោននិយាយជាច្រើនរឿងដែលសុទ្ធសឹងជារឿងឆ្លុះបញ្ចាំងពីបញ្ហាក្នុងសង្គមដូចជារឿង តៃកុងហំ (ដកស្រង់ចេញពីរឿងថៅកែចិត្តចោរ) ស្នាដៃលោក ពៅ យូឡេង និងលោក អ៊ុំ ឈឺន មរណភាពចម្លែក កុលាបបៃលិន ដកស្រង់ចេញពីអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរស្នាដៃនិពន្ធ លោក ញុកថែម និង ប៊ុនធឿន វិធាវី ដកស្រង់ចេញពីអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរស្នាដៃនិពន្ធ លោក នូ ហាច ជាដើម៕
