តោះ! មកដឹងពីឈ្មោះប្រេតទាំង ១២ ដែលមានចែងក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាខ្មែរយើង យោងតាមតំណាលតៗគ្នា បានឲ្យដឹងថា មនុស្សដែលស្លាប់ទៅតែងតែទៅកើតនៅទីផ្សេងៗគ្នា តាមកម្មរបស់ខ្លួន។ ការកើតជាប្រេត គឺអាស្រ័យមកពីកម្មផល ឬ អំពើបាបកម្ម ដែលខ្លួនបានសាងកាលពីជាតិមុន ម្យ៉ាងវិញទៀត ប្រេតខ្លះក៏មានរូបសញ្ញា និង រូបរាងផ្ទាល់ខ្លួនផ្សេងៗគ្នា។ ប្រេតដែលបានចែងក្នុងគម្ពីរព្រះពុទ្ធសាសនាមានចំនួន ១២ រួមមាន៖ វន្ដាសប្រេត, កុណបាសប្រេត, គូថខាទកប្រេត, អគ្គិជាលមុខប្រេត, សូចិមុខប្រេត, តណ្ហដ្ដិតប្រេត, សុនិជ្ឈាមកប្រេត, សត្ថង្គប្រេត, បព្វតង្គប្រេត, អជគរង្គប្រេត, វិមានកប្រេត និង មហិទ្ធិកប្រេត។
ប៉ុន្ដែសារព័ត៌មានត្រយងសូមសង្ខេបអំពីប្រវិត្តប្រេតចំនួន ៥ ពីល្បើកប្រេតរបស់លោក សុង ស៊ីវ ជូនប្រិយមិត្តអ្នកអានជាទីមេត្រី៖
១) វន្ដាសប្រេត៖ ជាប្រេតស៊ីរបស់ដែលគេខ្ជាក់ចេញ មានភ្នែកក្រលួង មុខក្រញូវ ដុះរោមច្រើនស្រម៉ូវ មាត់វៀចកំប៉ូវ ខ្នងកោងកំពួរ សក់រួញក្រញង់ ដោះប៉ោង ខ្លួនធំក្លិនខ្មួរ ដៃជើងក្រញង់ ធ្មេញដុះខុសជួរ មានរូបរាងខ្ពស់ជង្រោ្គង ស្គមដូចកុកគ្រោង ដំបៅពេញកាយ រាប់រយលានឆ្នាំមិនដែលស្គាល់ជាតិបាយ ស៊ីតែកំហាក ដែលស្ដោះចេញពីមាត់គេ។ ចំពោះប្រេតទាំងនេះ កើតមកពីមិនបានធ្វើបុណ្យដោយចិត្តជ្រះថ្លា ស្ដោះកំហាកដាក់អាហារឲ្យអ្នកមានសីល៍ខ្ពស់។
២) កុណបាសប្រេត (ឬកុណបា)៖ ប្រេតដែលស៊ីសាកសព មានពោះធ្លាក់ត្រយោក មុខខ្លីកំប៉ុក ភ្នែកប៉ុនត្រឡោក ចង្កាយាស្ពោក ធ្មេញធំប៉ុនដប សក់វែងអូសដី ចម្រុះខើចខ្លី កស្តួចដូចដប ក្បាលធំជាងខ្លួនមិនសមប្រកប។ ធុំក្លិនស្អុយអសោច ស៊ីតែសពខ្មោច។ ប្រេតនេះអត់បាយរាប់កោដិឆ្នាំ ស៊ីតែខ្ទុះឈាមនៃសាកសពខ្មោច ឥតបានប្រយោជន៍ទេ បើស៊ីណាស់ កាន់តែឃ្លានណាស់ ព្រោះមានផលកម្មចាស់ដែលខ្លួនបានសាងឡើង។
៣ គូថខាទកប្រេត (ឬគូថៈ)៖ ប្រេតដែលស៊ីលាមក មានភ្នែករិលទទឹង មាត់ខើចសំញេញ ដុះរោមជិតឈឹង ច្រមុះត្រង់ភ្លឹង កខ្លីដូចហ៊ីង។ ក្បាលធំក្រមាង សក់ដុះខាងៗ កណ្តាលរលីង ត្រចៀកកំប៉ិត ពោះធំកំភ្លឹង រូបរាងស្គមកំព្រឹង ស៊ីតែលាមក ក្លិនស្អុយខ្មោះៗ សាច់ស្រែងកក្រោះ ដៃជើងធំស្ចក់ ខំដើរស្កាត់រកគំនរលាមកមកធ្វើចំណី។ ចំពោះប្រេតនេះ គឺរស់នៅរបៀបនេះរាប់រយកោដិឆ្នាំ រស់ដោយផលកម្ម គឺពៀរវេរាពីជាតិមុន ជាជនពាលអត់មានសទ្ធា កោងកាចអប្រិយ។
៤ អគ្គិជាលមុខប្រេត៖ មានភ្លើងនៅក្នុងមាត់ ឆេះរោលរាលពេញខ្លួនប្រាណ ភ្នែកហើមលៀន ភ្លើងឆេះរន្ធមាត់ មានដំបៅខ្លាំង ស្រែកយំ គគ្រក់ ហុយផ្សែងព័ន្ធព័ទ្ធសាច់ស្បែកឡើងរលួយ ភ្លើងឆេះទាំងយប់ទាំងថ្ងៃ។ ពួកប្រេតនេះគឺចង្រៃ ព្រោះមានកម្មសាងពីជាតិមុន គឺជាមនុស្សប៉ោឡែ លេងនឹងព្រះសង្ឃបញ្ឆោតលេងសប្បាយ។ ប្រេតនេះច្រើនតែរស់នៅដងព្រៃជ្រៅញកបព្វតា ក្បែរមាត់សមុទ្រ លើដុំសិលា ស្រេកឃ្លានអាហារ ស្រេកទឹកពុំអាចស៊ីចំណីបាន។
៥ សូចិមុខប្រេត៖ ប្រេតដែលមានមាត់ប៉ុនម្ជុល ក្បាលធំត្រមែង រន្ធមាត់ប៉ុនរន្ធក្តិតម្ជុល ដៃជើងធំបែក រាងទុលមុលធំប៉ុនភ្នំ ភ្នែកលៀនក្រឡោក ក្រចកដៃសោតស្រែងស៊ីសុះដុំ ដុះវែងក្រាសចោទដូចជើងភ្នំ សក់ក្បាលពុកមាត់ពុកចង្កាដុះដូចព្រឹក្សា។ ពួកប្រេតនេះ ច្រើនរស់នៅបព្វតាព្រៃជ្រៅ ភ្នំគិជ្ឈកូដ ហើយប្រេតនេះស្រេកឃ្លានអាហារចាក់ទឹកមិនចូល ញាត់បាយមិនទៅ ចេះតែរស់នៅដោយផលកម្មដែលខ្លួនបានសាង។ កាលពីជាតិមុនមិនបានធ្វើបុណ្យ មានទ្រព្យច្រើនតែចិត្តកំណាញ់ មិនដាក់ទានឲ្យអ្នកក្រខ្សត់ សូម្បីតែមាតាបិតា ក៏មិនឲ្យលោកពិសាគ្រប់ដែរ។
ចូរសាងកុសលផលបុណ្យល្អៗ ធ្វើបុណ្យដោយចិត្តជ្រះថ្លា រក្សាចិត្តមេត្តា ករុណា កុំកោងកាចមិនដឹងខុសត្រូវ កុំប្រហើនចំពោះអ្នកមានសីល៍ខ្ពស់ ឬ មាតាបិតា។ នៅពេលដែលចិត្តអ្នកជ្រះថ្លា ស្គាល់បុណ្យស្គាល់បាប នោះអ្នកនឹងយល់អំពីបាបកម្មដែលបានសាងដោយចេតនា ឬ អចេតនាទាំងឡាយ ហើយខំសាងកុសលលុបលាងបាបកម្មដែលធ្លាប់បានសាង ដើម្បីជៀសផុតទុក្ខទាំងឡាយដែលយើងមិនដឹងមុន៕
ប្រភព៖ លោក សុង ស៊ីវ និង ស្រាវជ្រាវ
