ធនាគារពិភពលោកព្យាករណ៍ថា កម្ពុជានឹងបន្ដកើនឡើងសេដ្ឋកិច្ចដល់ ៥.៥% នៅឆ្នាំ២០២៥នេះ

សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាកើនឡើង ៥.៣% ក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ ហើយត្រូវបានព្យាករណ៍ថានឹងកើនឡើង ៥.៥% ក្នុងឆ្នាំ ២០២៥ តាមការបញ្ជាក់របស់ធនាគារ ពិភពលោក។ កត្តាសំខាន់ៗជំរុញកំណើនគឺការស្តារឡើងវិញនៃវិស័យទេសចរណ៍ និងសណ្ឋាគារ ក៏ដូចជាការបានទទួលវិនិយោគបរទេស (FDI)។ អតិផរណាត្រូវបានគេព្យាករណ៍ថានឹងឡើងដល់ ២.៦% ក្នុងឆ្នាំ ២០២៥ បើប្រៀបធៀបនឹង ០.៨% ក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ តាមធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា (NBC)។

រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានផ្តោតអាទិភាពលើការទាក់ទាញវិនិយោគពីបរទេស។ ច្បាប់ស្តីពីវិនិយោគនៃកម្ពុជា ផ្តល់ឱ្យវិនិយោគិននានា នូវអត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើន រួមមាន៖ ការកាន់កាប់ជាម្ចាស់បរទេស ១០០% នៃក្រុមហ៊ុន ការលើកលែងពន្ធសាខា ពន្ធសាជីវកម្មតិចជាងធម្មតា ការនាំចូលឧបករណ៍ផលិតដោយគ្មានពន្ធ និងគ្មានកំហិតលើការនាំប្រាក់ចំណេញត្រឡប់ទៅក្រៅប្រទេស។ ទោះជាយ៉ាងនេះ កម្ពុជាមិនទទួលបានវិនិយោគសំខាន់ៗពីសហរដ្ឋអាមេរិក បើប្រៀបធៀបនឹងប្រទេសក្នុងតំបន់ទៀតទេ។ មូលហេតុបណ្ដាលមកពីទំហំទីផ្សារតូច បញ្ហាអំពើពុករលួយ ប្រើកម្លាំងពលកម្មជំនាញមានកម្រិត សំណង់មូលដ្ឋានមិនគ្រប់គ្រាន់ (រួមទាំងថ្លៃថាមពលខ្ពស់) ការខ្វះភាពថ្លៃថ្នូរនៅក្នុងដំណើរការរដ្ឋ និងការបែងចែកអាទិភាពឱ្យក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុក ឬបរទេសផ្សេងៗ ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើពុករលួយ ការបំពានពន្ធ ឬការចាប់យកឱកាសពីច្បាប់និងបទប្បញ្ញត្តិខ្សោយ។ ទាំងវិនិយោគិនក្នុងស្រុក និងបរទេស សុទ្ធតែបានបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលខ្វះការពិគ្រោះយោបល់ជាមួយសហគមន៍អាជីវកម្ម ពេលចេញនូវគោលនយោបាយឬបទប្បញ្ញត្តិសេដ្ឋកិច្ចថ្មីៗ។ ទោះជាយ៉ាងនេះ ក្រោមការដឹកនាំរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត រដ្ឋាភិបាលកំពុងព្យាយាមពិគ្រោះ និងចូលរួមជាមួយវិស័យឯកជន ដើម្បីធ្វើឱ្យបរិយាកាសវិនិយោគកាន់តែប្រសើរ រួមទាំងការបង្កើតកិច្ចពិភាក្សា សាធារណៈ-ឯកជនកម្ពុជា-អាមេរិក រៀងរាល់ពាក់កណ្តាលឆ្នាំ។

ដោយសារបញ្ហាដែលបានរាយការណ៍ខាងលើ ក្រសួងការបរទេស ក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ និងក្រសួងពាណិជ្ជកម្មសហរដ្ឋអាមេរិក បានចេញអនុសាសន៍ពាណិជ្ជកម្ម នៅខែវិច្ឆិកា ២០២១ ដើម្បីព្រមានអាជីវកម្មអាមេរិកដែលកំពុងប្រតិបត្តិការឬគ្រោងនឹងវិនិយោគនៅកម្ពុជា អោយប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះស្ថាប័ន ឬអង្គភាពដែលពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើពុករលួយ ឬសកម្មភាពល្មើស និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស។ ក្នុងខែកញ្ញា ២០២៤ ក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុសហរដ្ឋអាមេរិក តាមរយៈការិយាល័យ OFAC បានដាក់វិធានពិន័យ Global Magnitsky លើមហាសេដ្ឋីកម្ពុជា ម្នាក់ និងក្រុមហ៊ុនរបស់គាត់ ៤ សម្រាប់បទល្មើសពាក់ព័ន្ធនឹងការជួញដូរ មនុស្ស និងការបង្ខំឱ្យធ្វើការ ក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលល្បែងស៊ីសងតាមអ៊ីនធឺណិត។ នៅខែកុម្ភៈ ២០២៣ FATF បានដកឈ្មោះកម្ពុជា ចេញពីបញ្ជីពណ៌ប្រផេះ បន្ទាប់ពីវាយតម្លៃថាកម្ពុជា បានធ្វើឱ្យប្រព័ន្ធប្រឆាំងប្រាក់កក់ស្របច្បាប់ និងប្រឆាំងហិរញ្ញវត្ថុភាស្ត្រឆន្ទៈប្រសើរឡើង។ FATF បានអំពាវនាវឲ្យកម្ពុជាធ្វើឱ្យការកែលម្អនេះមាននិរន្តរភាព។

ក្នុងទសវត្សរ៍មួយចុងក្រោយនេះ វិនិយោគចិន (ជា ពិសេសក្រុមហ៊ុនរដ្ឋ ឬពាក់ព័ន្ធរដ្ឋ) បានកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំង ហើយក្លាយជាចំណុចជំរុញសំខាន់សម្រាប់កម្ពុជា។ ក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ វិនិយោគចិន (រួមទាំងចិនមាតុភូមិ តៃវ៉ាន់ និងហុងកុង) មានតម្លៃ ៣.៤ ពាន់លានដុល្លារ ឬប្រមាណ ៧៥% នៃសរុបវិនិយោគបរទេសទាំងមូល តាមរបាយការណ៍ CDC។ ការវិនិយោគភាគច្រើនគឺជាគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។ វិស័យផ្សេងទៀតដែលទទួលបានវិនិយោគចិនមាន ការផលិត សេវាហិរញ្ញវត្ថុ អចលនទ្រព្យ និងកែច្នៃកសិកម្ម។

តាមស្ថានភាពដល់ខែមេសា ២០២៥ កម្ពុជា មានកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី និងកិច្ចព្រមព្រៀងសេដ្ឋកិច្ចចំនួន ៤ ដែលកំពុងអនុវត្ត៖

• កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីកម្ពុជា-ចិន (CCFTA)
• កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីកម្ពុជា-កូរ៉េ (CKFTA)
• កិច្ចព្រមព្រៀងសេដ្ឋកិច្ចទូលំទូលាយកម្ពុជា-អារ៉ាប់រួម (CEPA)
• កិច្ចព្រមព្រៀងសេដ្ឋកិច្ចតំបន់ទូលំទូលាយ (RCEP)