សិល្បៈជាតិ៖ ខ្មែរហៅថា «តាខេ» ស្រដៀងគ្នានឹងភាសាសៀមហៅថា «ចរខេ៍» ឬ «តៈខេរ៍» មានន័យថា សត្វក្រពើ ។ ពាក្យថា «តាខេ» ក៏មានន័យថា សត្វក្រពើដែរ ពីព្រោះឧបករណ៍តាខេនេះមានរូបរាងដូចសត្វក្រពើសុទ្ធសាធ កាលពីសម័យដើម ប៉ុន្ដែបច្ចុប្បន្ននេះ តាខេមានរូបរាងធម្មតាបាត់លក្ខណៈជារូបរាងសត្វក្រពើអស់ហើយ ។ នៅក្នុងសង្គមកម្ពុជាយើងសព្វថ្ងៃ ខ្លះហៅថា «តៈខេ» ខ្លះទៀតហៅថា «តាខេ» ។
ឧបករណ៍នេះមានមុខងារសំខាន់ក្នុងវង់ភ្លេងមហោរី វង់ភ្លេងអាយ៉ៃ វង់ភ្លេងការសម័យទំនើប និងប្រគំម្នាក់ឯង ជួនកាលចម្រៀងដេញបែបចាប៉ីដងវែងក៏មាន ។ នៅក្នុងវង់ភ្លេងមហោរី គេច្រើនតែយកតាខេណាធំៗ មានសំនៀងក្រាងក្រអៅធ្ងន់មកចូលរួមប្រគំ ប៉ុន្ដែនៅក្នុងវង់ភ្លេងអាយ៉ៃ និងវង់ភ្លេងការសម័យទំនើបវិញ គេច្រើនតែយកតាខេតូចជាងបន្ដិចមានសំនៀងចចាតស្រាលមកប្រគំ ។ តាខេមានដំណើរសាច់បទចិញ្ច្រាំញាប់ធ្វើឱ្យសំនៀងចង្អៀតជាងឧបករណ៍ ដទៃ ។
សព្វថ្ងៃតាខេនៅកម្ពុជាយើងធ្វើអំពីឈើខ្នុរ ដែលជាប្រភេទឈើឱ្យសំនៀងល្អជាងឈើដទៃ ។ ដូនតាយើងបានបែងចែកតាខេទាំងមូលជា៣ផ្នែកគឺ ក្បាល ដងខ្លួន និងពោះ ។ នៅត្រង់ក្បាលមានព្រលួត៣ ច្រើនធ្វើអំពីឈើរឹងៗ មានកំប៉ក់អាចម៍ឆ្កែ១ (ពកនៅលើច្រមុះក្រពើ បុរាណហៅថា កំប៉ក់អាចម៍ឆ្កែ) បន្ដុបពីលើសម្រាប់លម្អ ។ មានធរណី (ប្រកៀន) ដាក់បន្ទាប់ពីព្រលួត គឺជាខ្ទង់ដែលខ្ពស់ជាងគេសម្រាប់ទ្រខ្សែឱ្យផុតពីខ្ទង់ដទៃ ។ នៅក្រោមក្បាលមានជើងមួយសម្រាប់ទ្រ ។ នៅលើខ្លួន មានខ្ទង់១២ ធ្វើអំពីឈើរឹង ឬឆ្អឹងដំរី ។ នៅលើខ្ទង់នីមួយៗមានបិទឆ្អឹង ឬខ្នងឫស្សីរឹងបន្ដុបពីលើសម្រាប់ការពារភាពសឹករឹលនៃខ្ទង់ ។
ខ្ទង់ទាំង១២នេះរាយចន្លោះពីមួយទៅមួយតាមកម្រិតសំនៀងរបស់ ខ្លួន ។ នៅលើពោះមានប្រអប់មួយធ្វើអំពីឈើ ឬស្ពាន់មានឈ្មោះហៅថា ក្រាញ (គីង្គក់) នៅលើក្រាញមានបន្ទះឫស្សីតូចស្ដើងសម្រាប់កល់ខ្សែសំនៀងឱ្យមាន សំនៀងក្រាងៗ ដែលជាលក្ខណៈសំនៀងរបស់តាខេ ។ នៅខាងក្រោមពោះមានជើង៤ ឬ២សម្រាប់ទ្រតួតាខេ ។ ខ្សែសំនៀងមាន៣ ៖
1-ខ្សែទី១ ហៅថា ខ្សែឯក មានសំនៀងតូចជាងគេ ពីដើមគេប្រើសរសៃសូត្រវេញចូលគ្នា បច្ចុប្បន្នគេប្រើជ័រនីឡុងជំនួសវិញ ។
2-ខ្សែទី២ ហៅថា ខ្សែគ មានសំនៀងគ្រលរ ធ្វើអំពីសរសៃសូត្រដែរ ប៉ុន្ដែឥឡូវគេប្រើខ្សែនីឡុងវិញ ។
3-ខ្សែទី៣ ហៅថា ខ្សែបន្ទរ មានសំនៀងធំ ធ្វើអំពីខ្សែលោហធាតុប្រើសម្រាប់តែបន្ទរ ។
ក្រចកកេះខ្សែសំនៀង មានរាងមូលទ្រ វែងជមផ្នែកខាងកេះ ក្រចកនេះធ្វើអំពីឈើរឹង ឬភ្លុកដំរី មានដោតខ្សែចំកណ្ដាលសម្រាប់ទុករុំភ្ជាប់នឹងចង្អុលដៃកេះ ។ ក្នុងពេលប្រគំបទភ្លេងម្ដងៗ គេប្រើប្រាស់ខ្សែឯកច្រើនជាងគេសម្រាប់រាយសាច់បទ ឯខ្សែគ និងខ្សែបន្ទរពុំសូវប្រើឡើយ ។ តន្ដ្រីករតាខេគ្រប់រូបប្រើម្រាមដៃតែ៣សម្រាប់ចុចខ្សែសំនៀង ចំណែកឯមេដៃ និងកូនដៃគេច្រើនតែទុកនៅទំនេរ ៕
