ប្រទេសសៀម (ថៃបច្ចុប្បន្ន) បានចំណាយប្រាក់ប្រមាណជា ១លានដុល្លារលើការរៀបចំការប្រកួតកីឡា SEAP Games ឬហៅថាកីឡាឧបទ្វីបអាស៊ីអាគ្នេយ៍លើកទី១ (1st SEAP Games ) នៅទីក្រុងបាងកក ដែលមានរយៈពេល៥ថ្ងៃ ដោយមានកីឡា១២ប្រភេទ សរុបចំនួន៦៧វិញ្ញាសា។ នេះបើយោងតាមការចុះផ្សាយរបស់កាសែត Straits Times របស់ម៉ាឡេស៊ី នៅថ្ងៃទី១៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៥៩។
តើព្រឹត្តិការណ៍កីឡានេះកើតឡើងដោយរបៀបណា? ធ្វើឡើងដំបូងនៅឆ្នាំណា? អ្នកណាបង្កើតឡើង? មានប៉ុន្មានប្រទេសចូលរួម?
ប្រភពបន្តថានៅថ្ងៃទី២២ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៥៨ គណៈប្រតិភូមកពីបណ្តាប្រទេសនៅឧបទ្វីបអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលចូលរួមការប្រកួតកីឡាអាស៊ី នៅទីក្រុងតូក្យូ ប្រទេសជប៉ុន បានជួបប្រជុំគ្នាហើយបានយល់ព្រមបង្កើតអង្គការកីឡា។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះ ដំបូងឡើយមានឈ្មោះថា កីឡាឧបទ្វីបអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ឬ South East Asian Peninsular Games (SEAP Games)។
SEAP Games ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយលោក Luang Sukhum Nayapradit ដែលពេលនោះជាអនុប្រធានគណៈកម្មាធិការអូឡាំពិកថៃ។ ហេតុផលដែលបានស្នើឡើងគឺថា ព្រឹត្តិការណ៍កីឡាក្នុងតំបន់នឹងជួយលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ការយល់ដឹង និងទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។
កាលនោះមានប្រទេសចំនួន ៦ រួមមាន ភូមា (បច្ចុប្បន្នមីយ៉ាន់ម៉ា) កម្ពុជា, ឡាវ, ម៉ាឡាយ៉ា (បច្ចុប្បន្នម៉ាឡេស៊ី) ថៃ និងសាធារណៈរដ្ឋវៀតណាម (វៀតណាមខាងត្បូង) គឺជាសមាជិកស្ថាបនិក និងបានយល់ព្រមរៀបចំការប្រកួតកីឡារយៈពេល ២ឆ្នាំម្ដង ក្នុងខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៥៩ ហើយគណៈកម្មាធិការសហព័ន្ធកីឡា SEAP ត្រូវបានបង្កើតឡើងបន្ទាប់ពីនោះ។
ក្រោយមក SEAP Games លើកដំបូងត្រូវបានប្រារព្ធឡើងនៅទីក្រុងបាងកក ចាប់ពីថ្ងៃទី១២ ដល់ថ្ងៃទី១៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៥៩ គឺមានរយ:ពេលត្រឹម ៥ថ្ងៃប៉ុណ្ណេះ បានចំណាយប្រាក់ប្រមាណជា ១លានដុល្លារលើការរៀបចំ ដោយមានអត្តពលិក និងមន្ត្រី ប្រមាណ ៦៥០នាក់ មកពី ៦ប្រទេសចូលរួម។ យ៉ាងណាក៏ដោយទោះស្ថិតក្នុងចំណោមប្រទេសជាសមាជិកស្ថាបនិក កម្ពុជា មិនអាចចូលរួមក្នុងការប្រកួតលើកដំបូងបានឡើយ ហើយបានបើកទ្វារសម្រាប់ការចូលរួមពីប្រតិភូកីឡារបស់ប្រទេសសិង្ហបុរីវិញ។
ប្រទេសចូលរួមលើកដំបូងនាពេលនោះរួមមាន ប្រទេសភូមា (បច្ចុប្បន្នមីយ៉ាន់ម៉ា) ឡាវ, ម៉ាឡាយ៉ា (បច្ចុប្បន្នម៉ាឡេស៊ី), សិង្ហបុរី, សាធារណៈរដ្ឋវៀតណាម (វៀតណាមខាងត្បូង) និងម្ចាស់ផ្ទះថៃ ប្រកួតលើកីឡាចំនួន ១២ប្រភេទរួមមាន ហែលទឹក, អត្តពលកម្ម, វាយសី, បាល់បោះ, ប្រដាល់សកល, កីឡាទោចក្រយាន, បាល់ទាត់, បាញ់កាំភ្លើង, វាយកូនឃ្លីលើតុ, វាយកូនបាល់, បាល់ទះ និងលើកទម្ងន់ លើ ៦៧វិញ្ញាសា។
ជាលទ្ធផល ម្ចាស់ផ្ទះថៃ ឈរនៅលើគេនៃតារាងមេដាយសរុបពោលគឺ រកបានមេដាយសរុប ៧៧គ្រឿង ក្នុងនោះមេដាយមាស ៣៥គ្រឿង, មេដាយប្រាក់ ២៦គ្រឿង និងមេដាយសំរឹទ្ធ ១៦គ្រឿង។ តាមពីក្រោយដោយ មីយ៉ាន់ម៉ា ទទួលបានចំណាត់ថ្នាក់លេខ២, សិង្ហបុរី នៅលេខ៣, ម៉ាឡេស៊ី លេខ៤, វៀតណាម លេខ៥ និងឡាវ លេខ៦។
គិតត្រឹមឆ្នាំ២០២៣នេះ ព្រឹត្តិការណ៍ដ៏ធំប្រចាំប្រវត្តិសាស្ត្រ បច្ចុប្បន្នមានឈ្មោះថាកីឡាអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (32nd Southeast Asian Games) ធ្វើឡើងលើកទី៣២ហើយ កម្ពុជានឹងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ ដែលជាការរង់ចាំអស់រយ:ពេល ៦៤ឆ្នាំ នឹងប្រព្រឹត្តទៅចាប់ផ្ដើមចាប់ពីថ្ងៃទី០៥ ដល់ថ្ងៃទី១៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ ៕
