លោក Mikhail Gorbachev អតីតមេដឹកនាំសូវៀតដែលបាននាំសង្រ្គាមត្រជាក់ដល់ទីបញ្ចប់ដោយសន្តិភាពបានទទួលមរណភាពក្នុងជន្មាយុ ៩១ ឆ្នាំ។ Mikhail Gorbachev បានទទួលមរណភាពនៅថ្ងៃទី ៣០ ខែសីហាឆ្នាំ ២០២២ ក្នុងអាយុ ៩១ ឆ្នាំ។
លោក Gorbachev ដែលបានកាន់អំណាចក្នុងឆ្នាំ 1985 បានបើកដំណើរការសហភាពសូវៀតនៅពេលនោះទៅកាន់ពិភពលោក ហើយបានណែនាំនូវកំណែទម្រង់មួយចំនួននៅផ្ទះ។
ប៉ុន្តែគាត់មិនអាចទប់ស្កាត់ការដួលរលំយឺតនៃសហភាពសូវៀត ដែលរុស្ស៊ីសម័យទំនើបបានលេចឡើងនោះទេ។
លោក Mikhail Gorbachev គឺជារដ្ឋបុរសដែលមានចិត្តល្អម្នាក់។ អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក Guterres បានសរសេរនៅក្នុងសារ Twitter ថា “ពិភពលោកបានបាត់បង់មេដឹកនាំពិភពលោកដ៏ប៉ិនប្រសប់ ប្តេជ្ញាចិត្តពហុភាគីនិយម និងជាអ្នកតស៊ូមតិមិនចេះនឿយហត់សម្រាប់សន្តិភាព”។
មន្ទីរពេទ្យបាននិយាយថា គាត់មានជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ និងធ្ងន់ធ្ងរ។ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ សុខភាពរបស់គាត់បានធ្លាក់ចុះ ។
កាលពីខែមិថុនា ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយអន្តរជាតិបានរាយការណ៍ថា គាត់ត្រូវបានគេបញ្ជូនទៅមន្ទីរពេទ្យ បន្ទាប់ពីទទួលរងនូវជំងឺក្រលៀន ទោះបីជាមូលហេតុនៃការស្លាប់របស់គាត់មិនត្រូវបានប្រកាសក៏ដោយ។
អ្នកនាំពាក្យរបស់លោក Dmitry Peskov បានប្រាប់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានរុស្ស៊ី Interfax ថា ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ីលោក Vladimir Putin បានសម្តែងការរំលែកទុក្ខដ៏ក្រៀមក្រំបំផុតរបស់លោកបន្ទាប់ពីការស្លាប់របស់លោក Gorbachev ។
ប្រធានសហភាពអឺរ៉ុប Ursula von der Leyen បានសរសើរគាត់ថាជា “មេដឹកនាំដែលគួរឱ្យទុកចិត្តនិងគោរព” ដែល “បើកផ្លូវឱ្យអឺរ៉ុបមានសេរីភាព” ។ មរតកនេះគឺជាមរតកមួយដែលយើងមិនអាចបំភ្លេចបាន»
នាយករដ្ឋមន្ត្រីអង់គ្លេស Boris Johnson បាននិយាយថា លោកកោតសរសើរចំពោះភាពក្លាហាន និងភាពស្មោះត្រង់របស់លោក Gorbachev ។
លោក Gorbachev បានក្លាយជាអគ្គលេខាបក្សកុម្មុយនិស្តសូវៀត និងជាមេដឹកនាំជាក់ស្តែងរបស់ប្រទេសនៅអាយុ 54 ឆ្នាំ។
នៅពេលនោះ គាត់គឺជាសមាជិកក្មេងជាងគេនៃក្រុមប្រឹក្សាកាន់អំណាចដែលគេស្គាល់ថាជាការិយាល័យនយោបាយ ហើយត្រូវបានគេមើលឃើញថាជាខ្យល់ដង្ហើមស្រស់ថ្លាបន្ទាប់ពីមេដឹកនាំវ័យចំណាស់ជាច្រើន។ អ្នកស្នងតំណែងមុនរបស់គាត់គឺ Konstantin Chernenko បានទទួលមរណភាពក្នុងអាយុ 73 ឆ្នាំបន្ទាប់ពីកាន់តំណែងបានជាងមួយឆ្នាំ។
គោលនយោបាយ glasnost ឬបើកចំហរបស់គាត់បានអនុញ្ញាតឱ្យមនុស្សរិះគន់រដ្ឋាភិបាលតាមរបៀបដែលមិននឹកស្មានដល់ពីមុន។
ប៉ុន្តែវាក៏បានបញ្ចេញមនោសញ្ចេតនាជាតិនិយមក្នុងតំបន់ជាច្រើននៃប្រទេស ដែលនាំឱ្យមានការដួលរលំ។
នៅលើឆាកអន្តរជាតិ គាត់បានឈានដល់កិច្ចព្រមព្រៀងគ្រប់គ្រងអាវុធជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយបានបដិសេធមិនធ្វើអន្តរាគមន៍ នៅពេលដែលប្រទេសនៅអឺរ៉ុបខាងកើតបានក្រោកឡើងប្រឆាំងនឹងមេដឹកនាំកុម្មុយនិស្តរបស់ពួកគេ។
គាត់ត្រូវបានគេមើលឃើញថានៅលោកជាស្ថាបត្យករ នៃកំណែទម្រង់ដែលបានបង្កើតលក្ខខណ្ឌសម្រាប់ការបញ្ចប់សង្រ្គាមត្រជាក់ក្នុងឆ្នាំ 1991 ដែលជាពេលវេលានៃភាពតានតឹងយ៉ាងជ្រាលជ្រៅរវាងសហភាពសូវៀត និងប្រទេសលោកខាងលិច រួមទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក និងចក្រភពអង់គ្លេសផងដែរ។
គាត់បានទទួលរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាពក្នុងឆ្នាំ 1990 “សម្រាប់តួនាទីឈានមុខគេដែលគាត់បានលេងនៅក្នុងការផ្លាស់ប្តូររ៉ាឌីកាល់នៅក្នុងទំនាក់ទំនងខាងកើត – ខាងលិច” ។
ប៉ុន្តែនៅក្នុងប្រទេសរុស្ស៊ីថ្មីដែលបានលេចឡើងក្រោយឆ្នាំ 1991 គាត់បាននៅលើគែមនៃនយោបាយដោយផ្តោតលើគម្រោងអប់រំនិងមនុស្សធម៌។
លោក Gorbachev បានធ្វើការប៉ុនប៉ងអាក្រក់មួយដើម្បីត្រលប់ទៅជីវិតនយោបាយវិញក្នុងឆ្នាំ 1996 ដោយទទួលបានត្រឹមតែ 0.5% នៃសម្លេងឆ្នោតនៅក្នុងការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតី។
កេរដំណែលដែលបែកបាក់របស់គាត់ត្រូវបានឆ្លុះបញ្ចាំងនៅក្នុងសួយសារអាករដែលបន្ទាប់ពីការស្លាប់របស់គាត់។
លោក Henry Kissinger ដែលធ្លាប់បម្រើការជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកប្រធានាធិបតី Richard Nixon បានប្រាប់កម្មវិធី Newsnight របស់ BBC ថា លោក Gorbachev នឹងត្រូវបាន “ចងចាំក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រថាជាបុរសម្នាក់ដែលបានចាប់ផ្តើមការផ្លាស់ប្តូរជាប្រវត្តិសាស្ត្រ ដើម្បីជាប្រយោជន៍ដល់មនុស្សជាតិ និងប្រជាជនរុស្ស៊ី”។
លោក James Baker ដែលបានចរចាបង្រួបបង្រួមប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ជាមួយរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក Gorbachev បានប្រាប់កាសែត New York Times ថា “ប្រវត្តិសាស្ត្រនឹងចងចាំ Mikhail Gorbachev ថាជាមហាយក្សដែលបានដឹកនាំប្រជាជាតិដ៏អស្ចារ្យរបស់គាត់ឆ្ពោះទៅរកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ” ។
ប៉ុន្តែជនជាតិរុស្ស៊ីជាច្រើនមិនដែលអត់ទោសឱ្យគាត់ចំពោះភាពចលាចលដែលបន្ទាប់ពីការដួលរលំនៃសហភាពសូវៀត។
លោក វ្ល៉ាឌីមៀ រ៉ូហ្គោវ ដែលជាមន្ត្រីដែលត្រូវបានតែងតាំងដោយរុស្សីនៅតំបន់កាន់កាប់អ៊ុយក្រែនបាននិយាយថា លោក Gorbachev “បានដឹកនាំសហភាពសូវៀតដោយចេតនាដល់ការដួលរលំ” ហើយបានហៅគាត់ថាជាជនក្បត់។
ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន Tass បាននិយាយថា គាត់នឹងត្រូវបញ្ចុះនៅក្នុងទីបញ្ចុះសព Novodevichy នៅទីក្រុងមូស្គូ ដែលជាកន្លែងសម្រាករបស់ជនជាតិរុស្សីល្បីៗជាច្រើន នៅក្បែរប្រពន្ធរបស់គាត់ Raisa ដែលបានស្លាប់ដោយសារជំងឺមហារីកឈាមក្នុងឆ្នាំ 1999 ។ BBC
